Delta21 en de vergrote kans op hoog water in de grote rivieren

Begin dit jaar bereikten de grote rivieren weer recordhoogten en record afvoeren. Voor de Rijn was dit NAP+14,65 m/7.600 m3/sec bij Lobith en voor de Maas NAP+4,45 m/1.775 m3/sec bij Maastricht. Begin vorige eeuw kwamen die standen eens in de 10 jaar voor, nu rekenen we met eens in de drie jaar. Records die vroeger eens in de 30 jaar voorkwamen komen nu eens in de 10 jaar voor. Klimaatverandering zorgt dus niet alleen voor zeespiegelstijging (Zss) maar ook voor Rivierspiegelstijging (Rss).  Treden beide tegelijkertijd op dan is Delta21 de no-regret oplossing die ervoor zorgt dat het zoetwaterbekken achter de gesloten stormvloedkeringen niet overloopt. Het wegpompen van het water voorkomt overstromingen met alle rampzalige gevolgen van dien voor de Zuid Hollandse delta en zelfs Zeeland.

Deze oplossing is niet nieuw. Hij wordt ook genoemd in het gesprek in de NRC met Marjolijn Haasnoot en Harold van Waveren van resp. Deltares en RWS: Met verwijzing naar de Afsluitdijk, noemen ook zij pompen als een oplossing.

Door de pompen van Delta21 kan het overtollige rivierwater te allen tijde in zee worden geloosd. Te allen tijde omdat ook bij iedere (te verwachten) hinderlijk hoge rivierwaterstand (Dordrecht, Rotterdam, …) het waterniveau in de rivier met de pompen kan worden verlaagd en mogelijke waterschade kan worden voorkomen.

Te allen tijde verder omdat Delta21, met de aanleg van een opslagmeer, de afvoercapaciteit van het meer aanmerkelijk vergroot door het meer, -bij te verwachten hoge waterstanden-, (vroeg)tijdig leeg te pompen. Door de overloop (E in de onderstaande figuur) geschikt te maken voor een afvoer van 20.000 m3/sec kan de Delta21 oplossing gedurende 12 uur een rivierafvoer van die omvang verwerken. Dat is veel meer dan de Deltacommissaris nu als eis stelt. Daarna kan onbeperkt 10.000 m3/sec worden verwerkt; gelijk aan de capaciteit van de pompen.

Thesis J.R. IJntema: Delta21 bij normale afvoer, verhoogde afvoer en bij gesloten stormvloedkering

Het no regret element van de oplossing schuilt erin dat, indien de ontwerp capaciteiten door verdere Rss niet meer voldoen, zowel de pompcapaciteit als de capaciteit van de overloop op “vrij eenvoudige” wijze kunnen worden aangepast.

Voor de bouw van de nieuwe zeekering incl. de stormvloedkering (C in de bovenstaande figuur) wordt zoveel als mogelijk gewerkt volgens de methode van “building with nature”. Dit resulteert erin dat de kering voor een groot deel uit een nieuwe duinenrij bestaat. Het zand van de duinen komt uit het opvangmeer; er is sprake van een gesloten zandbalans.

Door de basis van de duinen voldoende breed te maken wordt er geanticipeerd op mogelijk latere verdere zss.

Foto Haven van Rotterdam: Gesloten Maeslantkering

Doordat met Delta21 het waterniveau in de Zuid Hollandse delta vrijwel geheel kan worden geregeld en de capaciteit zodanig is dat zowel de Rijn- als de Maas- afvoer volledig kan worden verwerkt, kan de functie van de Maeslantkering aanzienlijk worden vereenvoudigd.

Vecht de Maeslantkering nu op twee (rivier- en zeewater) fronten tegelijk, met Delta21 komt het (rivierwater) front te vervallen, wat de levensduur van de MLK zal verlengen. Wel dient dan het aansturingssysteem van de kering en mogelijk van de andere keringen in de delta te worden aangepast, rekening houdend met het pompsysteem van Delta21.

In het NRC-artikel wordt verder gesproken over:

“… het grootste hoogwaterbeschermingsprogramma sinds de Deltawerken. Het gaat niet alleen over verhoging van dijken maar juist ook over versteviging”.

Zeker in het gebied van de Zuid Hollandse delta zal dit, mede door “piping” en inklinking van de bodem, een kostbare aangelegenheid zijn en blijven met de nodige problemen op het gebied van ruimtelijke ordening.

  • Door de pompen van Delta21 kan een flink deel van de dijkverhogingen worden vermeden. Aan de sterkste dijken, die in het verleden hebben bewezen goed te zijn, hoeft niet te worden gesleuteld. Ruimtelijke ordeningsproblemen veroorzaakt door dijkaanpassingen worden verminderd.

De besparingen die daardoor ontstaan zullen de kosten van aanleg van Delta21 ruimschoots dekken.

  • Door de pompen niet alleen voor hoogwaterveiligheid in te zetten maar ook voor energieopslag worden twee vliegen in één klap geslagen; het verhoogt de betrouwbaarheid van het pompsysteem en draagt bij aan het groener maken van Nederland.
  • Met de energiecomponent in het Delta21 systeem worden de doelstellingen van het Energieakkoord eerder gehaald. Door de inzet van de pompen voor de opslag van energie wordt Delta21 een verdienmodel.

Kortom, Delta21 is een uiterst betrouwbaar, adaptief en milieuvriendelijk systeem dat zichzelf volledig terugverdient; een no regret oplossing met de extra dimensie van verdienmodel. Een oplossing die het predicaat van typisch Nederlands meer dan verdiend.